Castratie teef

Het is ook mogelijk uw teef laparoscopisch bij ons te laten opereren. Via 2 gaatjes in de buik kunnen de eierstokken laparoscopisch verwijderd worden. Neem gerust contact op, we informeren u graag.

Hormonale cyclus

Als eigenaar van een jonge teef weet je dat het dier op een gegeven moment loops zal worden. Deze loopsheid, waarbij het dier vaginaal bloed verliest, duurt gemiddeld 3 weken. In deze periode is het dier enkele dagen vruchtbaar. Het zal dan niet alleen een reu toelaten voor dekking, maar er vaak ook zelf actief naar op zoek gaan. Omgekeerd ruiken reuen op grote afstand, dat een teef loops is. Aansluitend aan de loopsheid is gedurende ruim twee maanden het zwangerschapshormoon actief. Het maakt daarbij niet uit of het dier wel of niet is gedekt. Bij sommige teven leidt deze hormonale activiteit tot melkklierzwelling en zelfs melkproductie. Daarnaast kan ze nestdrang ontwikkelen en incidenteel ook bezitterig en zelfs agressief worden.

Teven worden gemiddeld twee keer per jaar loops. Al met al soms reden voor eigenaren om de loopsheid met het risico van een ongewenste dekking en schijnzwangerschap te willen voorkomen. Hoe problemen te voorkomen; prikpil of castratie? Vroeger werd regelmatig “de prikpil” bij teven gebruikt. Dit is een injectie met een synthetische variant van het zwangerschapshormoon, dat 1 keer in de 5 maanden toegediend wordt. Tegenwoordig wordt dit nog maar zelden gegeven. Er kleven namelijk nadelen aan. Het risico op het ontwikkelen van een baarmoederontsteking of melkkliertumoren blijft aanwezig. Tevens loopt de hond meer kans op het krijgen van suikerziekte.

Tegenwoordig adviseren we teven te laten “castreren”

We gebruiken hier het woord castratie, omdat dat de juiste term is voor een operatie waarbij tenminste de eierstokken en soms ook de baarmoeder verwijderd worden. De vaak gebruikte term “sterilisatie” is niet van toepassing op teven. Met een sterilisatie wordt het afbinden van de eileiders bedoeld. Dit leidt wel tot onvruchtbaarheid, maar de hormoonproductie blijft intact.

Voordelen van een castratie

Tijdens een castratie worden zoals gezegd de eierstokken verwijderd. Hierdoor valt de productie van vrouwelijke hormonen weg en zal de teef niet meer loops en schijnzwanger worden. Medisch gezien zijn er echter nog twee belangrijkere redenen om een teef te laten castreren.

Teven die niet gecastreerd zijn lopen het risico om een baarmoederontsteking te krijgen. Soms ontstaat dit sluimerend, maar regelmatig zijn de teven plotseling erg ziek. De baarmoeder kan gevuld raken met pus en zelfs scheuren. Dit leidt nogal eens tot een spoedoperatie. Wanneer we er niet op tijd bij zijn kan dit verkeerd aflopen.

Een ander groot voordeel van een castratie is de kleinere kans op het ontstaan van melkkliertumoren, humaan borstkanker genoemd. Dit voordeel geldt alleen wanneer de hond vóór de derde loopsheid wordt geopereerd. Niet-gecastreerde teven hebben meer dan 50% kans  op het krijgen van melkkliertumoren en/of een baarmoederontsteking in hun leven (onderzoek van Jitpean 2012).

Mogelijke nadelen van een castratie

Er is een grotere kans op overgewicht. Als de eigenaar hierop bedacht is, is dit echter goed in de hand te houden. Een ander nadeel is dat enkele honden soms pas jaren na de operatie, incontinent worden en ongemerkt wel eens wat urine verliezen, meestal in de slaap. Hiertegen zijn dan wel weer medicijnen beschikbaar, maar die moeten dan levenslang worden gegeven. Honden die meer risico lopen zijn honden van grote rassen met overgewicht en honden die op jonge leeftijd al eens urinewegproblemen hebben gehad. Ook honden die een urineblaas hebben die in het bekken is gelegen hebben meer risico.

Een andere zeldzaam risico is de kans op een gedragsverandering. Er zijn teven beschreven die agressiever zouden zijn geworden na een castratie. Tot slot kan de vacht veranderen na een castratie. Er kunnen bijvoorbeeld krullen ontstaan of de vacht kan er doffer uitzien. Dit gebeurt niet vaak en bij bepaalde rassen vaker dan bij andere. De vachtveranderingen zijn vooral cosmetisch van aard. Er zijn ook fabeltjes over castratie in omloop: zo zouden dieren sloom worden. Dat is gelukkig niet zo.

Wanneer opereren?

Wanneer teven vóór de eerste loopsheid worden gecastreerd lopen zij een wat groter risico op het krijgen van een blaas- of vaginaontsteking en op het ontwikkelen van de eerder genoemde incontinentie. Wanneer gewacht wordt tot na de 2e loopsheid is het risico op melkkliertumoren weer toegenomen tot 24%. Na de 3e loopsheid is het risico groter dan 50%.

Bij voorkeur castreren we teven, van grote en kleine rassen, tussen de eerste en tweede loopsheid. Hierbij volgen we het advies van specialisten van de Universiteitskliniek van Gezelschapsdieren. Aangezien de meeste teven twee keer per jaar loops worden is het advies om haar 3 tot 5 maanden na de eerste loopsheid te laten opereren.

Hoe verloopt een castratie van een teef?

Vooraf
Als eenmaal de beslissing is gevallen dat een teef gecastreerd zal worden, zijn er een aantal zaken van belang om de ingreep zo verantwoord mogelijk te laten verlopen. Als regel wordt het dier in de ochtend bij ons ontvangen en is het dan nuchter vanaf de vorige avond 22.00 uur. Bij de opname, of soms eerder, wordt het dier lichamelijk onderzocht. Wanneer er risicofactoren voor de ingreep aanwezig zijn, vindt zonodig nader onderzoek (bijvoorbeeld bloedonderzoek, ECG of röntgenfoto) plaats.

Infuus en narcose-injectie
Bij de meeste honden brengen we meteen, in het bijzijn van u als eigenaar, een waakinfuus aan. Hiervoor wordt een stukje van de voorpoot kaalgeschoren. Via dit infuus worden vervolgens de narcosemiddelen en 2 soorten pijnstilling ingebracht. De ene, ontstekingsremmende, pijnstiller werkt nog tot 24 uur na de operatie door, de andere is een opiaat (waar ook morfine toe behoort) en werkt 8 tot 10 uur. Wanneer een hond het aanleggen van een infuus in wakkere toestand niet goed toelaat, wordt het dier eerst rustig gemaakt door middel van een injectie in een spier. Hierna kan alsnog een infuus aangelegd worden. Tijdens de operatie krijgt de hond via het infuus vocht en electrolyten (zouten).

Bewakingsapparatuur, slaapgas en zuurstof
Wanneer de hond slaapt gaat de eigenaar naar huis. Wij bereiden de hond dan verder voor op de operatie. Het dier wordt dieper in slaap gebracht middels een injectie “propofol”(‘het 1-2-3 prikje’) in het infuus. Hierna krijgt het dier een buisje in de luchtpijp. Na het scheren van de buik wordt de hond naar de operatiekamer gebracht. We leggen haar op haar rug op een kussen en sluiten de bewakingsapparatuur aan. Een elektrocardiograaf geeft informatie over de hartfunctie en een capnograaf meet voortdurend het percentage koolzuurgas in de uitademingslucht. De saturatiemeter geeft een waarde die wat zegt over de hoeveelheid zuurstof in het bloed. Samen met een aantal lichamelijke controles hebben we zo steeds een goed beeld van de belangrijkste orgaanfuncties, zodat bij problemen snel ingrijpen mogelijk is. Via het buisje in haar luchtpijp ademt de hond tijdens de operatie een gasmengsel van zuurstof en isofluraan (een narcosegas) in. Deze combinatie houdt het dier stabiel in slaap. We hebben ook de beschikking over een beademingsapparaat, dat voor een optimale ademhaling zorgt.

De operatie
De buik wordt gewassen met een desinfecterende zeep en een alcoholmengsel. De chirurg desinfecteert de handen en onderarmen, trekt steriele handschoenen en kleding aan. Het operatiegebied wordt afgedekt met steriele doeken.

-Laparoscopisch:

Via 2 gaatjes in de buik worden met speciale tangen en een camera de bloedvaten van de eierstokken gesloten met een apparaat genoemd “Ligasure”. Hierna worden de eierstokken verwijderd via 1 van de 2 kleine gaatjes.

-Niet-laparoscopisch:

De verschillende lagen van de buik geopend via een snee net achter de navel. In ieder geval worden de eierstokken verwijderd en de aanvoerende bloedvaten afgebonden met hechtingen. Bij oudere teven of bij dieren met een afwijkende baarmoeder wordt ook de gehele baarmoeder verwijderd. De buik wordt zorgvuldig gecontroleerd op eventuele nabloedingen en gesloten in enkele lagen met oplosbare hechtingen.

De wond(jes) wordt afgedekt met een wondpleister en het gasmengsel wordt vervangen door 100 % zuurstof. Het dier zal dan na enkele minuten wakkerder gaan worden. Zodra het dier kan slikken wordt het buisje uit de luchtpijp verwijderd.

Na afloop
Na de operatie wordt het dier in de opname gelegd en goed gecontroleerd. We dienen extra zuurstof toe en via infraroodlampen en kruiken wordt zij warm gehouden. Wanneer de hond weer in de benen is kan zij opgehaald worden om naar huis te gaan. U krijgt dan naast mondelinge informatie ook een brief mee met informatie over de narcose en herstelperiode van de hond. U krijgt 2 soorten pijnstillende tabletten mee. Een kraag (“lampekap”) of romper moet voorkomen dat de teef aan de wond kan komen. Na tien dagen zien we de hond weer en wordt de wond gecontroleerd. Eventuele huidhechtingen worden dan verwijderd. Daarna zijn er voor de hond geen beperkingen meer.

Vragen?
Zoals u hopelijk begrepen heeft is de castratie van de teef een ingreep die bij ons met de grootste zorg omgeven is. De narcose en de nazorg aansluitend aan de operatie zijn daarbij zeker net zo belangrijk als de operatie zelf. We zijn altijd bereid u hierover en over andere zaken nader te informeren.